Het begrip systemisch verwijst naar de invloed van het grotere geheel op het individu. Het familiesysteem, ook wel het liefdessysteem genoemd, is het meest elementaire systeem, het gezin van herkomst en de velden van relaties waar we als mens uit voort komen. Daarnaast wordt er vaak gewerkt met het zogenaamde taaksysteem; bijvoorbeeld van de organisatie waar je werkzaam bent. Elk van deze levenssystemen heeft een eigen krachtenveld, een zielsstroom die ons op een diep en vaak onbewust niveau beweegt. Systemen zijn aan een aantal wetmatigheden onderhevig, zogenaamde ordeningsprincipes. Hoe meer deze worden geëerd, hoe meer rust er is in het systeem. Door middel van een opstelling kun je de gezonde en de verstoorde loyaliteiten en dynamieken zichtbaar maken, evenals de mogelijke herstelbewegingen.
Er zijn naast opstellingen meerdere vormen van systemisch werken. Systemisch coachen is kunst en de kunde om samen met een individuele cliënt of team de verborgen patronen en dynamieken van de systemen waar de cliënt deel van uitmaakt, boven water te krijgen en hanteerbaar te maken. En het is de kunst om de natuurlijke systemische intelligentie weer te laten stromen. Dit helpt de cliënt om oplossing ruimte te vinden voor haar of zijn vraagstuk. Het helpt de cliënt te putten uit een natuurlijke bron, de bron van systemische wijsheid, die misschien door de waan van alledag en de druk van de wereld om ons heen tijdelijk onbereikbaar was. Eigenlijk is systemisch coachen een equivalent van een opstelling.
De fenomenologische grondhouding is aandacht voor de werkelijkheid; dan komt men ook niet in de verleiding de werkelijkheid zoals deze zich voordoet, te manipuleren, milder te maken of te verscherpen.
Bronnen:
Passe partout, vensters op leren, kaders (P. 713) – Wibe Veenbaas, Morton Hjort, Mirjam Broekhuizen, Mirjam Dirkx.
Systemisch coachen (P. 13) – Jan Jacob Stam.
Vonken van verlangen – Wibe Veenbaas en Joke Goudswaard.
